Dlaczego olejki eteryczne nazywane są olejkami ?
Naturalne olejki eteryczne to silnie aromatyczne substancje znajdujące się w wyspecjalizowanych komórkach lub gruczołach niektórych roślin. 
Technicznie rzecz biorąc, gdy ta substancja jest nadal w roślinie, nazywa się ją esencją. Kiedy natomiast materiał roślinny zostaje poddany procesowi destylacji czy wyciskania, wyekstrahowane substancje aromatyczne określane są jako olejki eteryczne. Z uwagi na fakt, iż do wytworzenia olejków eterycznych potrzebujemy bardzo dużej ilości danej rośliny, wytworzone substancje są bardzo skoncentrowane, pomimo tego, że nie muszą być specjalnie „gęste czy oleiste”. Na przykład do wytworzenia 1 kropli olejku z róży damasceńskiej potrzebujemy około 50 kwiatów, a do wytworzenia 15ml olejku cytrynowego potrzebujemy skórki z około 75 cytryn.
Dlatego warto wyjaśnić, czym są naturalne olejki eteryczne, jakie mają właściwości i czym się charakteryzują, ponieważ na przykład: niektórzy niesłusznie uważają, że prawdziwe olejki powinny być tłuste, jak olej, a ich konsystencja powinna być „gęsta”, a nie wodnista. Oczywiście nie jest to prawdą. Żaden naturalny olejek eteryczny nie jest tłusty, a nazywany jest „olejkiem”, ponieważ zawiera rozpuszczalne w oleju, naturalne substancje chemiczne. W roślinach, z których są one destylowane lub wyciskane, znajduje się od 50 do 300 i więcej naturalnych substancji chemicznych. Są to bardzo złożone związki, które nadają olejkom eterycznym ich właściwości terapeutyczne. Znaczna część z nich pokrywa się i występuje w wielu roślinach, jednak ogromna ich grupa nie została wciąż zidentyfikowana i zbadana.
Jak działają olejki eteryczne?
Naturalne olejki eteryczne są najczęściej wykorzystywane w aromaterapii, a podstawowy sposób ich stosowania to przyswajanie różnymi metodami. Podstawowa metoda to wdychanie aromatów z olejków eterycznych. Aromat olejków może stymulować obszary układu limbicznego, który jest częścią mózgu, odgrywającym rolę w emocjach, zachowaniu, węchu i pamięci długotrwałej. Układ limbiczny jest mocno zaangażowany w tworzenie wspomnień, dlatego znajome zapachy kojarzymy z różnymi miejscami i mogą one przywoływać wspomnienia lub emocje. Układ limbiczny odgrywa również rolę w kontrolowaniu kilku nieświadomych funkcji fizjologicznych, takich jak oddychanie, tętno i ciśnienie krwi. W związku z tym, niektórzy twierdzą, że olejki eteryczne mogą wywierać fizyczny wpływ na ciało. Jednak nie zostało to jeszcze potwierdzone w badaniach. Najlepszym sposobem na wdychanie właściwości olejków jest stosowanie dyfuzora do aromaterapii lub inhalatora do olejków eterycznych.
Czy można spożywać olejki eteryczne ?
Pomimo, iż to naturalne substancje, olejki eteryczne nie są przeznaczone do jedzenia, czy picia, pomimo, iż kilka znanych firm takowe przeznaczenie oferuje. Uważamy, jak większość naukowców oraz lekarzy, że jest to bardzo niebezpieczne i nie można ich spożywać. Każdy naturalny olejek eteryczny to silnie skoncentrowana, naturalna mieszanka różnych substancji chemicznych, a więc jej spożywanie niesie za sobą wiele zagrożeń. Należy pamiętać, że nawet jeżeli coś jest w 100% naturalne, nie oznacza, że jest w 100% bezpieczne dla naszego życia, czy zdrowia. Prostym i obrazowym przykładem jest muchomor sromotnikowy, który jest 100% naturalny, ale skutecznie zabija, jeżeli zostanie zjedzony, nawet w niewielkiej ilości. Naturalne olejki eteryczne zawierają dziesiątki lub nawet setki substancje chemicznych, z których wiele jest bardzo toksycznych w przypadku spożycia, a ogromna część tych substancji nie została przebadana, a więc ich wpływ na organizm jest nieznany.
Czy różnią się naturalne olejki eteryczny, a olejki zapachowe bądź identyczne z „naturalnym” ?
Olejki syntetyczne (zapachowe) próbują imitować naturalne zapachy olejków eterycznych, jednak zawierają sztuczne zapachy wytwarzane w laboratorium z produktów ubocznych ropy naftowej, alkoholu, olejów mineralnych, ftalanów i innych szkodliwych składników. Olejki syntetyczne w znacznym stopniu odwzorowują naturalny zapach, jednak nie posiadają żadnych naturalnych właściwości olejków eterycznych pochodzenia roślinnego, dlatego nie nadają się do stosowania w aromaterapii. Ponadto mogą wywoływać reakcje alergiczne z uwagi na szkodliwe substancje chemiczne. Olejki syntetyczne zazwyczaj mają ostry zapach i są bardzo intensywne, bez względu na rodzaj olejku. Natomiast, naturalne olejki eteryczne mają różną intensywność, w zależności od rośliny z jakiej są wytwarzane, procesu pozyskiwania, miejsca uprawy, czy partii olejku. Olejki syntetyczne występują w tysiącach rodzajów i w zasadzie są „syntetyczną kopią zapachową” każdej rośliny, aromatu naturalnego lub sztucznego czy zapachu. Dlatego można kupić olejki zapachowe o niemal dowolnym aromacie.
Co to są olejki eteryczne i jak je rozpoznać ?
Prawdziwe i pochodzące z roślin, naturalne olejki eteryczne mają różny kolor, w zależności od rodzaju rośliny, jej części, zbioru, miejsca uprawy oraz sposobu pozyskiwania. Kolor olejku eterycznego może być między innymi: bezbarwny, żółty, zielony, czerwony, niebieski, pomarańczowy, brązowy, ciemno brązowy i we wszystkich odcieniach tych barw. Natomiast kolor olejku syntetycznego jest zazwyczaj bezbarwny bez względu na jego rodzaj, choć oczywiście zdarzają się olejki syntetyczne, identyczne z „naturalnym”, sztucznie zabarwione aby przybliżać je do olejków naturalnych.
Naturalne olejki eteryczne mają różną gęstość. Nie oznacza to, że są gęste jak „maź”, a wręcz przeciwnie ich gęstość, przypadku większości olejków eterycznych jest mniejsza niż gęstość wody, więc olejki unoszą się na jej powierzchni. Są również olejki cięższe od wody i te nie unoszą się na powierzchni, tylko w niej toną.
Kolejna ważna informacje jest taka, że naturalny olejek eteryczny nie rozpuszcza się w wodzie. Jest to również kolejny argument dlaczego nie wolno ich spożywać – olejek nie rozpucza się w wodzie, a więc podczas ewentualnego spożywania, osadza się na ścianach układu pokarmowego, a z uwagi, iż olejki są bardzo skoncentrowane, jest to bardzo niebezpieczne dla zdrowia i życia !!! Natomiast olejki syntetyczne po dodaniu do wody i jej zmieszaniu, zazwyczaj trwale lub częściowo się z nią łączą.
Natomiast gęstość optyczna olejków wiąże się z charakterem rośliny, z której są pozyskiwane i tak na przykład olejek wetiwerowy jest jednym z najgęstszych olejków eterycznych i jest on rzeczywiście bardzo lepką cieczą, której gęstość wynosi 0,999 więc wciąż jest on lżejszy od wody i unosi się pod jej powierzchnią. Inną gęstość ma olejek pomarańczowy – 0,845, więc jest znacznie lżejszy niż woda i unosi się całkowicie na jej powierzchni. „Gęste” olejki to na przykład: olejek cynamonowy z kory (1,048) oraz liści (1,046), goździk (1,053) i te olejki „toną” w wodzie, ponieważ ich masa jest większa od masy wody. Różnice zamieszczamy na przygotowanych przez nas filmikach na naszym profilu Instagram oraz Facebook.
Co to są olejki eteryczne i co zawierają ?
Pojedynczy olejek eteryczny może zawierać nawet kilkaset naturalnych substancji chemicznych. Główne grupy związków chemicznych występujące w olejkach eterycznych to między innymi: monoterpeny, seskwiterpeny, alkohole, fenole, aldehydy, ketony, estry, tlenki.
Monoterpeny to najczęściej występujące związki. Znajdują się w prawie każdym olejku eterycznym obejmują limonen (olejki cytrusowe) i pinen (jodła, jałowiec, sosna). Mają bardzo małą, lekką strukturę molekularną, są niezwykle lotne,szybko odparowują i mają silny aromat.
Popularne monoterpeny: kamfen, karen, cymen, limonen, mircen, fellandren, pinen, sabinen, terpinen.
Właściwości monoterpenów: antybakteryjne, antyseptyczne, przeciwwirusowe, przeciwbólowe, przeciwzapalne, obkurczające naczynia krwionośne, pobudzające.
Olejki bogate w monoterpeny to: Grejpfrut, Cyprys, Jałowiec, Czarny pieprz, Cytryna, Limonka, Mandarynka, Gałka muszkatołowa, Słodka i Gorzka pomarańcza.
Seskwiterpeny
Seskwiterpeny są mniej powszechne w olejkach eterycznych. Ich cząsteczki są większe i cięższe, co czyni je nieco bardziej stabilnymi niż monoterpeny. Oznacza to, że parują dłużej i mają dłuższy okres trwałości. Olejki o wysokim poziomie seskwiterpenów pochodzą głównie z korzeni i ma działanie uziemiające oraz równoważące emocje.
Popularne seskwiterpeny to: bisabolen, kadinen, kariofilen, cedren, chamazulen, kopaen, elemen, farnezen, germakren D, himachelene, zingiberen.
Właściwości seskwiterpenów: antybakteryjne, antyseptyczne, przeciwbólowe, przeciwzapalne, równoważące, uspokajające. Naturalne olejki eteryczne bogate w seskwiterpeny to: Drzewo cedrowe, Drzewo cedrowe Atlas, Imbir, Paczula, Wetiwer, Ylang Ylang.
Alkohole
Alkohole roślinne w olejkach eterycznych pochodzą albo z monoterpenów lub w mniejszym stopniu seskwiterpenów. Alkohole te są powszechne w większości olejków eterycznych, są delikatne o przyjemnych, dobrze tolerowanych aromatach.
Występujące alkohole z monoterpenoli to: borneol, citronellol, geraniol, lawandulol, linalol, terpineol, terpinen, mentol, nerol.
Popularne alkohole z seskwiterpenoli to: bisabolol, cedrol, farnezol, nerolidol, santalol, zingiberol.
Właściwości alkoholi: przeciwwirusowe, antyseptyczne, przeciwinfekcyjne, pobudzające.
Naturalne olejek eteryczne bogate w roślinne alkohole: Bazylia, Drzewo cedrowe, Geranium, Lawenda, Majeranek, Mięta pieprzowa, Neroli, Palmarosa, Drzewo sandałowe, Drzewo herbaciane, Wetiwer.
Fenole
Fenole są najsilniejszymi, najbardziej drażniącymi związkami, które wolno odparowują. Są bardzo aktywne chemicznie z wyraźnym aromatem. Fenole mają silne właściwości bakteriobójcze i silnie stymulujące.
Popularne w olejkach eterycznych fenole to: anetol, karwakrol, chawikol, estragol, eugenol, tymol.
Właściwości fenoli: przeciwbakteryjne, antyseptyczne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, immunostymulujące, pobudzające.
Olejki eteryczne z dużą zawartością fenoli: Bazylia, Cynamonu z liści, Goździk, Koper włoski, Oregano, Tymianek.
Aldehydy
Aldehydy są najbardziej rozpoznawalnym składnikiem, ponieważ mają silny cytrusowy zapach, który jest kluczowym elementem ogólnego aromatu olejku. Są dość niestabilne i podatne na utlenianie.
Najczęściej występujące aldehydy to: aldehyd cynamonowy, cytral, cytronellal, geranial, neral.
Właściwości aldehydów: przeciwgrzybicze, przeciwzapalne, antyseptyczne, przeciwwirusowe uspokajające/uspokajające, a jednocześnie podnoszące na duchu.
Naturalne olejki eteryczne bogate w aldehydy: Cytronella, Trawa cytrynowa, May Chang
Ketony
Jednymi z najczęstszych związków toksycznych występujących w olejkach są ketony (np. tujon, pulegone), dlatego w aromaterapii unika się bogatych w te składniki. Na szczęście nie wszystkie ketony są toksyczne, a niektóre mają ogromne korzyści terapeutyczne, szczególnie w odniesieniu do górnych dróg oddechowych, łagodząc zatory i ułatwiając przepływ śluzu. Ketony mają charakterystyczny zapach i często mają silny, miętowo-kamforowy zapach. Są silnie penetrujące i należy ich używać ostrożnie.
Do ketonów należą: kamfora, karwon, fenchon, jaśmon, menton, pinkokamfon.
Właściwości ketonów: obkurczające, wykrztuśne, uspokajające (niektóre).
Olejki bogate w ketony: mięta, rozmaryn, szałwia.
Estry
Estry to najczęściej występująca grupa składników występująca w olejkach eterycznych. Mają intensywnie owocowy aromat, są generalnie nietoksyczne i delikatne w działaniu. Estry mają wiele korzyści terapeutycznych, pomagają się zrelaksować oraz wspierają dobry nastrój.
Występując w olejkach estry to: benzoesan benzylu, octan bornylu, octan geranylu, octan linalylu, salicylan metylu.
Właściwości estrów: przeciwgrzybicze, przeciwskurczowe, przeciwzapalne, przeciwbólowe, uspokajające.
Naturalne olejki eteryczne bogate w estry: Bergamotka, Brzoza, Rumianek Rzymski, Szałwia, Jaśmin, Lawenda.
Tlenki
Tlenki mają najsilniejszy aromat i znajdujący się w większości odmian olejku eukaliptusowego i innych olejkach kamforowych, Tlenki to wysuszające cząsteczki, które usuwają wilgoć z danego obszaru, co czyni je idealnym wyborem w przypadku problemów z oddychaniem.
Typowe tlenki to: tlenek bisabololu, tlenek kariofilenu, 1,8-cineol, tlenek linalolu, tlenek pinenu, tlenek róży.
Właściwości tlenków: przeciwzapalne, chłodzące, obkurczające, wykrztuśne
Olejków bogate w tlenki: eukaliptus, majeranek, rozmaryn, drzewo herbaciane
Add comment