Wprowadzenie
Olejek kadzidłowy (Frankincense) należy do najstarszych i najbardziej cenionych olejków eterycznych w aromaterapii, perfumerii i praktykach duchowych. Jego charakterystyczny, żywiczno-drzewny aromat wykorzystywano już 5000 lat temu w rytuałach religijnych, medytacji i praktykach terapeutycznych. Współcześnie ceniony jest za właściwości wspierające relaks, równowagę emocjonalną oraz pielęgnację skóry — a jego działanie wynika ze starannie przebadanych związków lotnych, takich jak α-pinen, limonen, sabinen i myrcen.
W tym artykule przedstawiamy historię kadzidłowca, różnice między gatunkami, skład chemiczny, właściwości, zastosowania oraz listę źródeł oraz badań naukowych.
Historia i kulturowe znaczenie kadzidłowca
Nazwa „frankincense” pochodzi od starofrancuskiego wyrażenia „franc encens” („szlachetne, wysokiej jakości kadzidło”). Jego stosowanie w Europie sięga średniowiecza kiedy to tradycyjnie wykorzystywano je w ceremoniach religijnych do oczyszczania przestrzeni oraz wspierania medytacji. Najbardziej znane odniesienie do kadzidła to biblijna opowieść o Trzech Mędrcach, którzy ofiarowali je nowonarodzonemu Jezusowi.
W starożytnym Egipcie żywicę Boswellia stosowano m.in. w balsamowaniu mumii oraz jako składnik perfum i kadzideł. W tradycyjnej medycynie chińskiej i ajurwedyjskiej używano preparatów z żywicy Boswellia (nie olejku) m.in. w rytuałach oczyszczających i praktykach duchowych.
Najczęściej stosowane odmiany olejku kadzidłowego w aromaterapii
Olejek kadzidłowy Boswellia carterii
Występuje głównie w Somalii, Etiopii i Omanie. Ten olejek jest ceniony za wysoką zawartość monoterpenów, przede wszystkim α-pinenu. Związki te są badane m.in. pod kątem wpływu na jakość relaksacji, nastroju oraz możliwości wspierania komfortu oddechowego w kontekście aromaterapii. Obecność limonenu, p-cymenu, myrcenu, sabinenu i β-pinenu nadaje olejkowi właściwości aromatyczne określane jako kojące, balsamiczne i relaksujące.
Uwaga naukowa: W olejku eterycznym kadzidłowym NIE występują kwasy bosweliowe (AKBA, KBA). Są to związki ciężkie i nielotne, dlatego nie przechodzą do olejku podczas destylacji — występują wyłącznie w ekstraktach żywicznych (Ammon, 2006). Olejek kadzidłowy i ekstrakt z żywicy Boswellia mają więc odmienny skład chemiczny i inne zastosowania.
Olejek kadzidłowy Boswellia serrata
Najbardziej znana odmiana olejku kadzidłowego pochodząca z Indii. W olejku dominują α-thujen, α-pinen, sabinen, Δ³-karen i limonen — związki potwierdzone w analizach GC/MS jako główne składniki chemiczne tej odmiany. Ich profil aromatyczny nadaje olejkowi charakterystyczny, ciepły i balsamiczno-drzewny zapach. W aromaterapii olejek Boswellia serrata stosowana jest ze względu na właściwości zapachowe wspierające wyciszenie, koncentrację i ogólne poczucie równowagi emocjonalnej, zgodnie z działaniem monoterpenów znanych z wpływu na układ limbiczny.
Inne gatunki Boswellia stosowane do destylacji olejku:
- Boswellia sacra, Boswellia frereana. Boswellia papyrifera, Boswellia rivae
Każda odmiana różni się profilem chemicznym i aromatycznym, co przekłada się na odmienne zastosowania w aromaterapii, głównie w obszarze relaksacji, praktyk duchowych i tworzenia kompozycji zapachowych.
Skład i właściwości aromaterapeutyczne olejku kadzidłowego
Olejek kadzidłowy zawiera naturalne związki lotne, głównie monoterpeny i seskwiterpeny — które odpowiadają za jego właściwości aromaterapeutyczne oraz wspomagające pielęgnację skóry (Obiștioiu et al., 2023). Do głównych właściwości należą:
- wspieranie poczucia spokoju i relaksu,
- pomoc w wyciszeniu umysłu i poprawie komfortu emocjonalnego,
- tworzenie atmosfery sprzyjającej medytacji i refleksji,
- działanie kojące i łagodzące na skórę (szczególnie w przypadku skóry wrażliwej, trądzikowej i podrażnionej),
- potencjał antyoksydacyjny i przeciwbakteryjny, który może wspierać naturalną regenerację naskórka,
- delikatne działanie przeciwzapalne na powierzchni skóry (przy stosowaniu w odpowiednim rozcieńczeniu).
W zależności od gatunku Boswellia, różnice w składzie chemicznym wpływają na intensywność i charakter działania — zarówno aromatycznego, jak i dermatologicznego.
Dominujące związki w Boswellia carterii
- α-Pinen, Limonen, p-Cymen, Myrcene, Sabinen, β-Pinen
Obecnie badania tego olejku koncentrują się głównie na:
wpływie na układ limbiczny,
właściwościach uspokajających,
aktywności antyoksydacyjnej (in vitro),
aktywności przeciwbakteryjnej.
Dominujące związki w Boswellia serrata
- α-Thujen, α-Pinen, Sabinen, Δ3-Karen, Limonen
Związki te są znane z działania: aromatycznego (relaks, harmonia) oraz wspierającego równowagę emocjonalną.
Zastosowanie olejku kadzidłowego w pielęgnacji skóry
Olejki eteryczne z drzewa Boswellia znalazły zastosowanie nie tylko w aromaterapii, ale także w naturalnej pielęgnacji skóry. Szczególnie olejek z Boswellia carterii wykazuje potencjał wspierający pielęgnację skóry dzięki wysokiej zawartości monoterpenów.
Najważniejsze właściwości dermatologiczne:
działanie przeciwzapalne i łagodzące,
działanie antybakteryjne (m.in. przeciwko S. aureus, P. acnes),
potencjał antyoksydacyjny wspierający regenerację.
Uwaga: olejek należy zawsze stosować rozcieńczony (np. 1–2 krople na łyżkę oleju nośnikowego, np. jojoba lub słodki migdał). Nie stosować na otwarte rany. Przed pierwszym użyciem zaleca się test uczuleniowy.
Podsumowanie wspólnych właściwości aromaterapeutycznych
- sprzyjają wyciszeniu i poprawie samopoczucia
- ich ciepły, drzewno-żywiczny aromat wspiera praktyki medytacyjne
- mogą tworzyć atmosferę sprzyjającą relaksowi
- stanowią częsty składnik kompozycji o charakterze duchowym i kojącym
- są cenione w perfumerii naturalnej za głębię i trwałość aromatu
Różnice w zastosowaniu aromaterapeutycznym
Boswellia carterii — najlepiej sprawdza się, gdy potrzebujesz:
- aromatu sprzyjającego głębokiemu relaksowi
- wsparcia w koncentracji i wyciszeniu
- balsamiczno-drzewnej nuty do jogi lub medytacji
- lekkiego, żywicznego aromatu w kompozycjach zapachowych
- akcentu, który dopełnia olejki cytrusowe lub drzewne
Boswellia serrata — idealna do:
- kompozycji o głębokim, stabilizującym aromacie
- praktyk duchowych, medytacji i jogi
- tworzenia orientalnych i ciepłych mieszanek
- budowania kompozycji o bardziej „ziemistej” nucie
Różnice w działaniu na skórę (Boswellia carterii vs. Boswellia serrata)
Boswellia carterii
– częściej wybierana w pielęgnacji skóry
– zawiera więcej monoterpenów takich jak α-pinen, limonen i myrcen
– sprawdza się przy skórze podrażnionej, trądzikowej i zaczerwienionej
– wykazuje wyraźniejsze działanie kojące i regenerujące
Boswellia serrata
– również działa łagodząco, ale jej profil chemiczny jest bardziej „ziemisty” i stabilizujący
– częściej wybierana w kompozycjach zapachowych i mieszankach „spiritual”
– stosowana w pielęgnacji skóry głównie jako element synergii, a nie olejek dominujący
Podsumowanie różnic:
Carterii – mocniejsze działanie na skórę (kojące, regenerujące, antybakteryjne).
Serrata – bardziej duchowa, „uziemiająca”, mniej ukierunkowana dermatologicznie.
FAQ – pytanie i odpowiedzi
1. Czy olejek kadzidłowy zawiera kwasy bosweliowe?
Nie. Kwasy bosweliowe są nielotne, dlatego nie przechodzą do olejku eterycznego podczas destylacji.
2. Czy Frankincense można stosować na skórę?
Tak, ale wyłącznie rozcieńczony w oleju nośnikowym.
3. Jaka jest różnica między Boswellia carterii a serrata?
Carterii jest jaśniejszy, bardziej żywiczny; serrata bardziej ziemista i stabilizująca.
4. Czy olejek kadzidłowy nadaje się do medytacji?
Tak — to jeden z najczęściej stosowanych olejków w praktykach duchowych.
Mieszanki AromatherapyOils zawierające olejek kadzidłowy
Yoga & Zen – poznaj nasz blend czystych olejków eterycznych stworzony aby otworzyć umysł na ćwiczenia, uwolnić świadomość i zjednać się z otoczeniem. Skład naszej mieszanki to połączenie czystych olejków eterycznych o rozluźniających właściwościach aromaterapeutycznych, które uwalniają cudowny kwiatowo – ziołowy aromat.
Immunity Support – mieszanka zawiera olejki eteryczne, które znane są z właściwości wspierających odporność jak i poprawiających nastrój. Dzięki temu pomaga wspierać nasz układ odpornościowy w naturalny sposób: podnosząc na duchu, zapewniając umysłowi i ciału dodatkowe naturalne wspomaganie.
Focus to ziemisto–kwiatowy, ożywczy zapach, który poprawia nastrój i pobudza umysł do intensywniejszego skupienia. Dodatek limonki oraz rozmarynu stymuluje i dodaje energii. Stosuj, gdy potrzebujesz oczyścić myśli i zwiększyć czujność umysłu.
Peaceful Mind to ziemisto–żywiczno–kwiatowy aromat, który rozproszony w powietrzu lub w inhalatorze pomaga w odprężeniu i relaksie po długim dniu. W blendzie połączyliśmy olejki eteryczne o różnych nutach zapachowych: żywiczne, kwiatowe, ziołowe, korzenne oraz drzewne, które mają wspólne terapeutyczne właściwości poprawiające nastrój i redukujące stres, skutecznie oczyszczając myśli.
Frankincense & Myrrh – rozkoszuj się stosowanym od tysięcy lat, relaksującym, ciepłym, żywiczno–drzewnym aromatem, który podkręciliśmy słodką pomarańczą. Synergiczna mieszanka kadzidła i mirry składa się z wyjątkowej kombinacji wyłącznie czystych olejków eterycznych: somalijskiego kadzidła i mirry, amerykańskiego drzewa cedrowego oraz włoskiej słodkiej pomarańczy.
Spicy Oriental to cudownie orientalny, korzenno–drzewny aromat bliskiego wschodu. Niepowtarzalny, a zarazem luksusowy zapach naszej mieszanki powstał z połączenia korzennych olejków z kory cynamonu oraz goździka z ziemistą paczulą, orientalnym kadzidłem, himalajskim drzewem cedrowym, podkręcony szczyptą soczystej, cytrusowej pomarańczy oraz nietuzinkowym neroli.
Warm up – rozgrzej się zapachem naszej mieszanki czystych, korzennych olejków eterycznych z dodatkiem indyjskiego kadzidła oraz słodkiej pomarańczy.
Just Oriental – mieszanka orientalnych aromatów to wciągający i głęboko relaksujący zapach przypominający indyjskie kadzidełka.
Better Breath – kwiatowo-odświeżająca kompozycja, często stosowana w dyfuzji dla odczucia czystości i lekkości w przestrzeni.
Środki ostrożności
• Wybieraj wyłącznie 100% czyste, naturalne olejki eteryczne – unikaj produktów opisanych jako „olejek zapachowy” lub „perfumowany”.
• Nie spożywaj olejków eterycznych.
• Nie stosuj olejków nierozcieńczonych na skórę; zawsze rozcieńczaj je olejem nośnikowym i wykonaj test uczuleniowy.
• Unikaj stosowania przy dziećmi, niemowlętami, kobietami w ciąży/karmiącymi oraz zwierzętami.
• Przechowuj olejki poza zasięgiem dzieci i zwierząt.
• Po aplikacji umyj ręce.
• Olejki eteryczne nie są lekiem – w przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem.
Autorzy
Piotr Semik — Certyfikowany Kliniczny Aromaterapeuta NAHA (NCCA)
Barbara Szczypiorska-Semik — Aromapsycholog (Tisserand Institute)

