Myrtus communis, znany jako mirt, to wiecznie zielony krzew pochodzący z regionu śródziemnomorskiego, należący do rodziny mirtowatych (Myrtaceae). Od wieków jego liście i jagody wykorzystywano w medycynie tradycyjnej ze względu na szeroki zakres właściwości terapeutycznych. Olejek eteryczny pozyskiwany z tej rośliny wyróżnia się bogactwem bioaktywnych związków, które przyczyniają się do jego silnego działania antybakteryjnego, przeciwzapalnego, antyoksydacyjnego oraz wspierającego zdrowie układu oddechowego. W niniejszym artykule przeanalizujemy te właściwości, opierając się na najnowszych badaniach naukowych.
Olejek mirtowy – historia
Mirt (Myrtus communis) to roślina znana i szeroko stosowana już od czasów starożytnych, ceniona zarówno za swoje właściwości lecznicze, jak i symboliczne znaczenie w różnych kulturach. W Biblii mirt symbolizuje nieśmiertelność i zwycięstwo życia nad śmiercią (Księga Zachariasza 1,8; 1,11), a także pokój i radość (Księga Izajasza 41,19 i 55,13). Jego zdolność do szybkiej regeneracji po pożarach sprawiła, że uznawano go za symbol odnowy i oczyszczenia. W starożytnej Grecji mirt był poświęcony Afrodycie, bogini miłości i piękna, co przyczyniło się do jego roli w rytuałach ślubnych i kosmetyce. W starożytnym Rzymie i Grecji wieńce z mirtu zdobiły głowy panien młodych jako symbol szczęścia, czystości i płodności. Zwyczaj ten rozprzestrzenił się na północ Europy i w niektórych krajach przetrwał do dziś, gdzie gałązki mirtu wciąż są częścią tradycyjnych dekoracji weselnych. Mirt był także ważnym składnikiem rytuałów oczyszczających i medycyny starożytnej. Hipokrates oraz Dioskurydes zalecali stosowanie olejku mirtowego do leczenia infekcji, ran i chorób skórnych. W średniowieczu ekstrakt z mirtu stanowił kluczowy składnik „Wody Anielskiej” (Aqua Mirabilis), perfum i leczniczego eliksiru stosowanego na różne dolegliwości.
Główne naturalne związki olejku mirtowego i ich właściwości
Olejek eteryczny Myrtus communis zawiera liczne związki bioaktywne, które nadają mu unikalne właściwości terapeutyczne.
– 1,8-Cineol (eukaliptol) to główny składnik olejku, znany ze swojego działania wykrztuśnego, rozszerzającego oskrzela i przeciwbakteryjnego, co czyni go skutecznym wsparciem w leczeniu infekcji dróg oddechowych.
– αPinen, obecny w dużych ilościach, wykazuje działanie przeciwzapalne i antyseptyczne, a także wspiera funkcje poznawcze poprzez poprawę przepływu tlenu do mózgu.
– Myrtenyl acetate nadaje olejkowi charakterystyczny aromat oraz posiada właściwości relaksujące i uspokajające, co sprawia, że jest ceniony w aromaterapii do łagodzenia stresu i napięcia.
– Limonene, naturalnie występujący w wielu olejkach cytrusowych, działa antyoksydacyjnie i przeciwdrobnoustrojowo, chroniąc komórki przed stresem oksydacyjnym i wspierając układ odpornościowy.
– αTerpineol to związek o właściwościach przeciwzapalnych i przeciwbakteryjnych, który jest szczególnie skuteczny w pielęgnacji skóry oraz wspomaga gojenie drobnych ran i stanów zapalnych.
– Linalool, oprócz swoich właściwości antyseptycznych i przeciwzapalnych, znany jest ze swojego działania uspokajającego, co sprawia, że olejek mirtowy może być stosowany w celu poprawy jakości snu i redukcji napięcia nerwowego.
Dzięki synergicznemu działaniu wszystkich związków olejek Myrtus communis wykazuje szerokie spektrum korzyści zdrowotnych, od wspierania układu oddechowego, poprzez właściwości przeciwzapalne i antybakteryjne, aż po zastosowanie w aromaterapii jako środek odprężający i uspokajający.
Podsumowanie głównych właściwości olejku mirtowego
1. Właściwości Antybakteryjne
Olejek Myrtus communis wykazuje znaczną aktywność antybakteryjną wobec różnych patogenów. Badania wykazały, że jest skuteczny przeciwko bakteriom takim jak Staphylococcus aureus i Escherichia coli, a także przeciwko grzybom takim jak Candida albicans. Badanie opublikowane przez Aleksic & Knezevic (2013) potwierdziło, że olejek ten hamuje wzrost bakterii powodujących infekcje skórne, dróg oddechowych i przewodu pokarmowego.
2. Działanie Przeciwzapalne
Dzięki wysokiej zawartości alfa-pinenu i 1,8-cineolu, olejek mirtowy ma silne działanie przeciwzapalne. Rozcieńczony olejek może być stosowany miejscowo w celu łagodzenia bólu mięśni i stawów. Jego właściwości przeciwzapalne, potwierdziło badanie przeprowadzone przez Touaibia (2017). Mechanizm ten związany jest z hamowaniem aktywności enzymów prozapalnych (cyklooksygenaza COX-2 i lipooksygenaza LOX), co pomaga w redukcji stanów zapalnych skóry, mięśni i stawów.
3. Aktywność Antyoksydacyjna
Olejek Myrtus communis jest bogaty w antyoksydanty, które neutralizują wolne rodniki i chronią komórki przed stresem oksydacyjnym. Według badań Odeh et al. (2022), ekstrakty z mirtu wykazują potencjał w ochronie komórek przed starzeniem i stresem środowiskowym.
4. Wsparcie Układu Oddechowego
Dzięki swoim właściwościom wykrztuśnym i mukolitycznym, olejek mirtowy jest bardzo korzystny dla zdrowia układu oddechowego. Tradycyjnie olejek mirtowy był stosowany do inhalacji w leczeniu infekcji dróg oddechowych, a współczesne badania potwierdzają jego skuteczność w łagodzeniu objawów astmy, zapalenia oskrzeli i przewlekłych infekcji zatok. Bowbe, K. H., Salah (2023) wykazałi, że inhalacje zmniejszają ilość wydzieliny w oskrzelach oraz działają rozkurczowo na drogi oddechowe.
5. Działanie uspokajające
Badania potwierdzają uspokajające i przeciwlękowe działanie olejku mirtowego. Według badań Muluken Walle (2014) olejek ten wykazuje efekt sedatywny, dzięki obecności myrtenylu octanu i linaloolu, które wpływają na układ nerwowy, zmniejszając stres, lęk i poprawiając jakość snu. Inhalacje lub dyfuzja olejku mogą pomagać w stworzeniu spokojnej atmosfery i zmniejszaniu pobudzenia nerwowego.
Olejek Mirtowy – Myrtus communis AromatherapyOils
Add comment